Poradnik dla osób transpłciowych z Ukrainy
Ten poradnik przeznaczony jest dla transpłciowych osób z Ukrainy. Znajdziesz w nim informacje jak bezpiecznie opuścić Ukrainę i gdzie znaleźć schronienie w Polsce (jeśli to wlaśnie tutaj się znajdujesz). W przyszłości mamy nadzieję poszerzyć ten poradnik o informacje dotyczące innych krajów docelowych.
Internet jest wypełniony różnorodnymi ofertami pomocy, często przytłaczającymi w swojej liczbie, przestarzałymi, czy obecnie nieaktualnymi. W tym poradniku chcemy przedstawić Ci najbardziej istotne informacje oraz podać Ci dane kontaktowe do zaufanych, stale działających organizacji doświadczonych w pomaganiu osobom LGBTQ+ z Ukrainy. Autorem poradnika jest transpłciowy aktywista z wieloletnim doświadczeniem w pomocy uchodźcom, w chwili obecnej pracujący w redakcji tranzycja.pl oraz Grupie Granica (koalicji najistotniejszych organizacji migranckich w Polsce). Zawarte tu informacje są zweryfikowane przez aktywistów z ogólnoeuropejskich i ukraińskich organizacji LGBTQ+ bezpośrednio pomagających osobom trans w Ukrainie.
Chcę opuścić Ukrainę.
Na dostępnym 24 godziny na dobę chatboxie @lgbtukrainebot na Telegramie znajdziesz osoby, które pomogą Ci w ułożeniu planu opuszczenia kraju.
Pamiętaj, że Telegram nie jest komunikatorem szyfrowanym. Jeśli dzielisz się poufnymi informacjami, włącz opcję sekretnego czatu.
Pozostawaj w kontakcie z osobami z czatbotu i informuj ich o każdym kroku na wypadek, gdyby coś poszło nie tak - w razie czego dysponują kontaktami do innych organizacji i mogą pomóc Ci w znalezieniu wyjścia z kłopotów.
Część rzeczy możesz przygotować jeszcze przed zwróceniem się do nich, by skrócić czas konieczny na interwencję. Przygotuj swoje dokumenty osobiste oraz dokumentację medyczną, osoby prowadzące chatbox będą musiały spytać Cię o twoją historię medyczną oraz prawną. Również są osobami LGBTQ+ i potrzebują tych informacji, by móc Ci jak najlepiej pomóc. Nie zapominaj o informacjach dotyczących dodatkowych potrzeb medycznych, czy niepełnosprawności.
Jeśli znajdujesz się w mieście na linii frontu lub w niebezpiecznej sytuacji życiowej poza linią frontu:
- sprawdź kanał ukraińskich linii kolejowych na Telegramie: https://t.me/UkrzalInfo W pierwszej kolejności najlepiej udać się do schronisk dla osób LGBTQ+ w miastach zachodniej Ukrainy. Osoby prowadzące chatbox zapewnią Ci odpowiednie adresy. Podróżowanie w pojedynkę jest ryzykowne - jeśli to możliwe, zabierz się razem z grupą queerowych przyjaciół lub nawet ze znajomymi cis kobietami. Pamiętaj, by ubrać się tak kobieco na ile jest to możliwe, nie mówić zbyt dużo i przez cały czas mieć założoną maseczkę. Kolejki mogą być bardzo długie, więc dobrze jest wziąć ze sobą jedzenie, ciepłe ubrania, a nawet śpiwory. Osoby, które opuściły już Ukrainę opisują podróż pociągiem jako spokojną, bez znacznej obecności policji.
- jeśli miasto, w którym się znajdujesz nie ma działającego połączenia kolejowego, skontaktuj się z osobami z chatboxa. Postarają się znaleźć kierowcę przyjaznego osobom LGBTQ+, ale niestety nie mogą zagwarantować, że im się uda.
Informacje dotyczą obywateli Ukrainy
Jesteś w bezpiecznym mieście i w bezpiecznej sytuacji życiowej, ale nie masz diagnozy F64.
Zostań tam gdzie jesteś i informuj osoby z chatboxa o jakichkolwiek zmianach. Na ten moment nie ma żadnego 100% pewnego i bezpiecznego wyjścia jak opuścić kraj i każdy przypadek rozwiązywany jest oddzielnie. Aktywiści w Ukrainie i w reszcie Europy pracują nad długotrwałymi rozwiązaniami problemu, ale ich znalezienie będzie musiało potrwać.
Masz diagnozę F.64 i chcesz opuścić Ukrainę tak szybko jak to możliwe.
Musisz udać się do Voyenkomatu. Z tym rozwiązaniem wiążą się pewne ryzyka, ale aktywiści pracują nad sposobami ich uniknięcia. Nie będziesz tam sam*, aktywiści są w stanie Ci tam towarzyszyć. Pamiętaj by zebrać jak najwięcej dokumentów medycznych, im więcej tym lepiej. Dotyczy to również dodatkowych chorób - jeśli na jakieś chorujesz, dobrze jest zebrać na to dowody i przedstawić Voyenkomatowi.
Nie masz diagnozy F64, ale i tak chcesz opuścić Ukrainę tak szybko jak to możliwe.
Twoja sytuacja musi zostać przeanalizowana przez osoby z chatboxa. Opuszczenie Ukrainy będzie trudniejsze, ale nie jest to zupełnie niemożliwe. Cały czas pracujemy nad nowymi rozwiązaniami.
Jak wygląda wizyta w Voyenkomacie?
Voyenkomat jest otwarty od 9:00, ale z racji kolejek istotnym jest, by zjawić się przed tą godziną. Weź ze sobą ciepłe ubrania i jedzenie. Twoje rzeczy osobiste zostaną przeszukane, więc nie bierz ze sobą niczego niebezpiecznego. Znajdziesz tam od jednej do trzech kolejek (pierwsza do rejestracji, druga do komisji lekarskiej, trzecia do prawnika). Aktywiści będą starać się, by cały proces był dla Ciebie jak najbezpieczniejszy. W okienku rejestracji musisz dopominać się o skierowanie Cię do komisji lekarskiej. Tam, gdy zostaniesz spytan* o zdiagnozowane choroby, musisz powiedzieć, że masz diagnozę psychiatryczną. Dalej zostaniesz skierowany do psychiatry, któremu musisz przedstawić zebraną przez siebie dokumentację medyczną. Jesli wszystko pójdzie dobrze, dostaniesz kategorię A, zwolniony ze służby wojskowej. Uzyskany od psychiatry dokument należy zanieść do przewodniczącego komisji lekarskiej. Niestety kolejki mogą tutaj trwać całymi dniami, więc musisz dopytać się o termin przyjścia.
Informacja dla osób niebędących obywatelami Ukrainy
Nie obowiązuje Cię służba wojskowa, ale nadal w czasie podróży mogą spotkać Cię nieprzyjemności, szczególnie jeśli nie jesteś biał*. Pomocne informacje oraz dane kontaktowe znajdziesz na stronie Grupy Granica.
Informacja odnośnie przekraczania granicy
Niezależnie od tego, do jakiego uchodzisz kraju, przygotuj się na długą kolejkę. Możesz tam spędzić od 6 do 24 godzin, więc przygotuj się na niskie temperatury w nocy. Dostęp do toalet jest bardzo utrudniony, więc możesz spróbować ograniczyć spożywanie jedzenia i płynów (w granicach rozsądku). Aktywiści z chatboxa doradzą Ci do jakiego kraju najlepiej na ten moment uciec.
Grupa Granica przygotowała oddzielną stronę, na której możesz znaleźć informacje na temat aktualnej sytuacji na przejściu granicznym z Polską.
Na głównej stronie GG znajdziesz szczegółowe informacje dotyczące Twojego statusu prawnego jako ukraińskiego uchodźcy w Polsce, warto się z nimi zapoznać. Znajdziesz tam również dane kontaktowe, jeśli będziesz potrzebować dodatkowego wsparcia. Jeśli potrzebujesz pomocy w obszarze prawa uchodźczego, Stowarzyszenie Interwencji Prawnej przygotowało wyspecjalizowany portal omawiający dogłębnie kwestie prawne.
Udało mi się opuścić Ukrainę, jestem teraz w Polsce i…
...nie mam gdzie spać.
W każdym większym mieście w Polsce znajdziesz organizacje LGBTQ+, wszystkie z nich są przyjazne osobom trans. To samo dotyczy organizacji uchodźczych, choć nie ma gwarancji, że zorganizowane przez nich schronienie będzie w pełni bezpieczne dla osób transpłciowych.
Na ten moment najłatwiej jest uzyskać pomoc w Warszawie i Poznaniu
Jeśli jesteś w Warszawie, możesz skierować się do Centrum Wsparcia dla Osób Uchodźczych z Ukrainy na ul. Żurawiej 24a, lok 4. 00-515, Warszawa Polska. Jest otwarte od 9:00 do 21:00 każdego dnia. Tam możesz uzyskać dokładniejsze informacje odnośnie dostępnych dla Ciebie form wsparcia. By móc skorzystać z Centrum Wsparcia musisz być zaszczepiony przeciwko COVID-19, w innym wypadku nie zostaniesz wpuszczony do środka. Musisz również wypełnić internetowy kwestionariusz przed wizytą.
Jeśli jesteś w Poznaniu, wypełnij ten kwestionariusz odnośnie Twoich potrzeb lub napisz na mail ukraina@grupa-stonewall.pl
Inne organizacje LGBTQ+, które mogą zapewnić Ci nocleg:
- Znaki Równości - Kraków - kontakt@znakirownosci.org.pl
- Kultura Równości - Wrocław - kontakt@kulturarownosci.org
...potrzebuję hormonów lub innych leków.
Z powodu transfobii oraz dezorganizacji polskiego systemu ochrony zdrowia, zdobycie dostępu do HRT może być niestety utrudnione. Jeśli znajdujesz się już w bezpiecznym miejscu, możesz spytać się o to organizacji, która pomogła Ci w znalezieniu schronienia. Powinni Ci pomóc w zdobyciu recepty. Teoretycznie uchodźcy z Ukrainy podlegają pod bezpłatne ubezpieczenie i powinni uzyskać receptę za darmo, szczególnie w przypadkach leków stosowanych długoterminowo. Prawnie aptekarz jest zobligowany do zapewnienia Ci leków, ale zdarzają się przypadki odmów.
- Jeśli potrzebujesz diagnozy F.64 lub diagnozy psychiatrycznej u lekarza przyjaznego osobom trans napisz na mail ukraina@grupa-stonewall.pl
- Jeśli potrzebujesz natychmiastowo hormonów, a powyższe kontakty nie były w stanie Ci pomóc, skontaktuj się z: Квір солідарно / Queer Solidarnie: 725 204 960 (viber) lub napisz na queersolidarnie@protonmail.com
- Jeśli chorujesz na AIDS i skończyły Ci się leki, skieruj się tutaj. https://aids.gov.pl/
...potrzebuję wsparcia prawnego.
W zakresie spraw dotyczących statusu uchodźcy:
Kontaktując się z poniższymi numerami nie musisz od razu opisywać swojej sytuacji, służą jedynie do umówienia się na termin spotkania.
- Stowarzyszenie Interwencji Prawnej - + 48 880 145 372 (Mon-Fri, 2-4 PM).
- Fundacja Ocalenie - cpc@cpc.org.pl
- Polskie Forum Migracyjne - 692-913-993, email: zapisy@forummigracyjne.org
- Stowarzyszenie Nomada - Wrocław - +48 791 576 459, email: counselling@nomada.info.pl
- Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć - Kraków- +48 693 390 502, email: porady@pomocprawna.org
W zakresie spraw dotyczących bycia osobą LGBTQ:
Kancelaria Knut Mazurczak (kontakt@knutmazurczak.pl) może pomóc w obszarze uzyskania:
- dostępu do informacji o stanie zdrowia osoby partnerskiej
- opieki nad dzieckiem wychowywanym w jednopłciowym związku.
W zakresie innych problemów prawnych pomoc oferują:
- Kampania Przeciwko Homofobii: info@kph.org.pl
- Znaki Równości - Kraków: kontakt@znakirownosci.org.pl
- Kultura Równości - Wrocław: kontakt@kulturarownosci.org
- Olsztyński Marsz Równości - Olsztyn: olsztynskimarszrownosci@gmail.com
- Grupa Stonewall - Poznań: prawnik@grupa-stonewall.pl
- Stowarzyszenie Tęczówka - Katowice: prawo@teczowka.org.pl
- Lambda Szczecin - Szczecin: +48 91 885 17 00, pomoc@lambda.szczecin.pl